Wat is identiteit?

Er is natuurlijk al heel veel geschreven over identiteit. Maar een eenduidige omschrijving van het begrip identiteit kan ik toch niet goed vinden. Of ik zoek niet goed, of is het er misschien (nog) niet? Hoe meer ik zoek, hoe meer verschillende definities ik tegenkom. Kortom: wat is identiteit?

Een paar definities

  • De corporate identity van een organisatie is het totaalbeeld van visuele en niet-visuele middelen dat een onderneming hanteert om zich te profileren naar alle relevante doelgroepen op basis van een corporate identity-plan;
  • Identiteit is de feitelijke, waarneembare kenmerken van een organisatie zoals bijvoorbeeld klantgericht, resultaatgericht en kwaliteitsgericht;
  • Identiteit is het hart van een organisatie (de structuur en cultuur) zoals omschreven door haar leden en haar publieksgroepen, zoals historisch tot stand is gekomen en zoals wordt uitgedragen in de handelingen van het management;
  • Identiteit is de verzameling kenmerken die door leden van de organisatie als typerend worden gezien voor het bedrijf.

Deze opsomming is zeker niet compleet, maar er zijn duidelijk overeenkomsten. De ‘corporate identity’ heeft altijd te maken met wat een organisatie uitdraagt. We kennen verschillende ‘instrumenten’ van identiteit: gedrag, communicatie en symbolen.

Identiteit instrumenten

Alle uitingen en acties die dagelijks binnen een organisatie gedaan worden kunnen onder één of meerdere instrumenten van de organisatie- identiteitsmix (corporate identity of CI-mix) worden geplaatst. De cultuur (het gedrag), de communicatie en de symboliek vormen gezamenlijk de identiteit van een organisatie. Met deze mix kan de organisatie de identiteit uiten naar de verschillende doelgroepen.

  • Gedrag: dit is het belangrijkste instrument. Zichtbaar en opvallend. Organisaties worden uiteindelijk vaak op gedrag en handelingen beoordeeld. Het is ook goed mogelijk om door middel van communicatie en/of symboliek bepaalde gedragsaspecten te onderstrepen;
  • Communicatie: dit zijn alle communicatiemiddelen en -acties die een organisatie uitvoert. Dit is het meest flexibele inzetbare instrument binnen de mix. Een organisatie kan op zeer korte termijn reageren op ontwikkelingen in de markt of andere veranderingen. Daarbij kan de organisatie door middel van communicatie ook ‘abstracte’ signalen direct aan haar doelgroep doorspelen. Als je dit alleen door gedrag zou willen realiseren duurt dat veel langer. De communicatieboodschappen en het gedrag moeten uiteraard wel overeenkomen. Iets communiceren wat niet uit het gedrag van een organisatie blijkt, werkt averechts;
  • Symbolen: via vormgeving en de visuele identiteit zoals het logo en de huisstijl, geeft een organisatie op symbolische wijze aan waar zij voor staat. Als er een duidelijk herkenbare huisstijl consistent wordt toegepast, versterkt dit de identiteit van de organisatie.

Dit was een samenvatting van de theorie. Maar nu? Wie helpt me met het vaststellen van een (nieuwe) definitie van identiteit? Of is het een samenvatting van bovenstaande voorbeelden? Ik ben benieuwd!

Bronvermelding:

  • Olsthoorn, Adriaan en Velden, Hansch van der (2007). Elementaire communicatie, strategie, beleid en uitvoering. Uitgeverij: ThiemeMeulenhoff.
  • Riel, Cees van (2010). Identiteit & imago. Uitgeverij: SDU uitgevers.
  • Ruler, van Betteke (2005). Communicatiemanagement, in communicatiewetenschappelijk perspectief. Uitgeverij: Boom Onderwijs.