Grenzeloos creatief?

Men denkt vaak bij creativiteit aan grenzeloos. Ideeën en concepten met oneindige mogelijkheden. Creativiteit mag niet ‘gevangen’ worden. Toch? Onlangs was ik betrokken bij de positionering van een nieuw (vastgoed) concept op de Nederlandse markt. De initiatiefnemer had in zijn enthousiasme al een naam en logo bedacht. En zelfs al geregistreerd en ontwikkeld. Bij de briefing aan het reclamebureau – voor de creatieve vertaalslag van het plan van aanpak – werd al snel duidelijk dat de art director en de strateeg van het bureau deze naam, maar vooral het logo, helemaal geen goed idee vonden! Is dat dan een beperking of een uitdaging? Goede vraag. En juist die vraag was de aanleiding voor dit blog…

Origineel én effectief

Want hoe werkt dat nou met een opdrachtgever en conceptontwikkeling? Uiteraard loopt elk creatief proces anders. Daarbij zijn er ook grote verschillen in strategieën, markten, doelgroepen en kosten. Een campagne voor een groot consumentenmerk ontwikkelen is natuurlijk iets heel anders is dan het vormgeven van een huisstijl voor een regionale dienstverlener. Ook de aanpak van bureaus is erg verschillend. Maar er zijn altijd creatieve uitdagingen en nog veel meer originele oplossingen. Dat maakt het proces juist interessant en soms ook onverwacht. Toch zijn er dingen die terugkomen bij alle opdrachten. Het gaat vaak over een innovatieve oplossing die ook nog eens effectief moet zijn. Het idee mag natuurlijk origineel zijn maar moet zeker iets opleveren. Ongeacht de markt, de doelgroep of het budget.

De klant is koning?

Vaak is de gedachte; “De klant is koning”, of “wie betaalt bepaalt”. Maar is dat ook écht zo? Ik vind het best lastig. Als ik kijk naar de bovenstaande situatie (klant heeft een idee maar het bureau vindt het idee helemaal niets), kunnen er twee dingen gebeuren, of eigenlijk drie. Optie 1: het bureau gaat aan de slag met de conceptontwikkeling en ‘negeert’ de ideeën die er al zijn, en hoopt met de nieuwe voorstellen de opdrachtgever te overtuigen. Optie 2: het bureau neemt de briefing en wens van de opdrachtgever inderdaad als startpunt, en ziet deze ‘beperking’ als uitdaging om juist binnen deze kaders maximaal creatief te zijn. Optie 3: de opdrachtgever en het bureau besluiten om niet samen verder te gaan. Maar ja, dat is ook gelijk zo’n ingrijpende keuze.

Beperkingen en uitdagingen

Vaak zijn ideeën en met de bijbehorende concepten, ontwerpen, logo’s en namen heel persoonlijk. Iedereen heeft zijn eigen voorkeuren en gedachten over wat goed of niet goed is. Dat geldt natuurlijk ook voor wat wel of niet werkt. Commercieel én creatief gezien. Er zijn wel onderzoeken en methoden die de effecten van design en vormgeving kunnen vaststellen, maar er is bij een nieuw concept of ontwerp heel vaak sprake van het zogenaamde ‘onderbuik gevoel’. Het gevoel moet goed zijn. Dus als de opdrachtgever een rare naam, een gek idee of een lelijk logo wil gebruiken, wat doe je dan? Maak je er het beste van? Of zet je alles op alles om de opdrachtgever te verrassen en het tegendeel te bewijzen? En welke methoden en theorieën gebruik je daarvoor? Vind je het inderdaad uitdagend om grenzeloos en onbeperkt creatief te zijn? Of vindt je het ook een mooie opdracht om innovatief en origineel te zijn binnen de kaders en beperkingen van briefings en opdrachtgevers? Ik ben benieuwd.